Inmiddels heeft de rechtspraak geoordeeld over arbeidsrechtelijke vraagstukken die opkwamen tijdens de coronacrisis, zoals het recht op loondoorbetaling, het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden, ontslag en het verplicht opnemen van vakantiedagen. De tendens is dat de coronacrisis volgens lagere rechters over het algemeen geen reden vormt om af te wijken van het arbeidsrecht zoals dat vóór de coronacrisis zijn toepassing vond. Hieronder worden de belangrijkste uitspraken over dit onderwerp besproken.
Loondoorbetalingsverplichting
Ten aanzien van werkgevers die tijdens de coronacrisis hun loondoorbetalingsverplichting niet zijn nagekomen, zijn de lagere rechters unaniem van oordeel dat het niet kunnen verrichten van werkzaamheden in deze periode voor risico van de werkgever komt. Het loon over deze periode dient in dat geval voor de volle honderd procent aan de werknemer te worden uitbetaald.
De rechtspraak is het er ook over eens dat een volgens de richtlijnen van het RIVM opgelegde thuisquarantaine eveneens voor risico van de werkgever komt, op grond waarvan een loondoorbetalingsverplichting geldt. Omdat er geen sprake is van ziekte dient ook in dit geval het loon volledig te worden uitbetaald. Dit wil overigens niet zeggen dat de werknemer in de quarantaineperiode is vrijgesteld van het verrichten van werkzaamheden die eventueel thuis kunnen worden verricht.
Wijzigen arbeidsvoorwaarden
Voor wat betreft het eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwoorden zoals het verlagen van het salaris of het verplicht laten opnemen van vakantiedagen is volgens de rechtspraak een enkele verwijzing door de werkgever naar de coronacrisis onvoldoende. Er kan zich volgens de jurisprudentie in uitzonderlijke gevallen wel een zwaarwichtig belang (onvoorziene bedrijfseconomische situatie) voordoen op grond waarvan een wijziging van arbeidsvoorwaarden aangewezen kan zijn, maar hieraan worden strenge eisen gesteld. Zo dient de noodzaak van deze maatregelen grondig (financieel) te worden onderbouwd en is voorafgaand overleg met de werknemer van cruciaal belang.
Thuis werken en verlof
Alhoewel de overheid heeft geadviseerd werknemers zo veel mogelijk thuis te laten werken, is er volgens de jurisprudentie tijdens de coronacrisis voor de werknemer geen (algemeen) recht op thuiswerken ontstaan. Zo kan het gelet op de aard van de werkzaamheden nodig zijn dat de werknemer op de werkvloer aanwezig is. De werkgever zal hoe dan ook een veilige werkomgeving moeten garanderen door maatregelen te nemen om de kans op besmetting met het coronavirus te minimaliseren.
Of de hogere rechtspraak deze lijn zal blijven volgen moet worden afgewacht. Wij houden u op de hoogte over verdere ontwikkelingen.