Hoe raak je gebonden aan algemene voorwaarden? (Deel 1)

Algemene voorwaarden zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Vrijwel alle diensten en producten die worden aangeboden verwijzen naar algemene voorwaarden. Daarbij kun je je echter afvragen in hoeverre een dergelijke verwijzing doelt treft. Het is dan ook goed om eens stil te staan bij deze vraag. Kortom, wanneer ben je gebonden aan algemene voorwaarden?

Om die vraag te kunnen beantwoorden moet eerst helder zijn wat algemene voorwaarden precies zijn. Algemene voorwaarden zijn de welbekende ‘’kleine lettertjes’’ die zijn opgesteld om herhaaldelijk te worden gebruikt. De opsteller daarvan wordt de gebruiker genoemd. Degene die de algemene voorwaarden aanvaardt, wordt de wederpartij genoemd. Als algemene voorwaarden van toepassing zijn, maken zij onderdeel uit van de overeenkomst en dus de tussen partijen geldende afspraken.

In het Nederlands recht is het uitgangspunt dat je al snel gebonden raakt aan de algemene voorwaarden van de verwijzer. Daarvoor is in de eerste plaats nodig dat een partij de algemene voorwaarden onderdeel uit laat maken van haar aanbod. In beginsel kan een partij hierbij volstaan met het verwijzen naar de toepasselijkheid van haar algemene voorwaarden op de overeenkomst. Dit dient wel te gebeuren voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst. De wederpartij moet immers bewust zijn dat zij gebonden raakt aan algemene voorwaarden.

Vervolgens moet de wederpartij dat aanbod aanvaarden. In de praktijk is hiervan al sprake zodra een wederpartij geen voorbehoud maakt of de algemene voorwaarden niet afwijst. Daarom wordt ook wel gesproken van een snelle toepasselijkheid van algemene voorwaarden. Daarbij is het ook algemeen bekend dat algemene voorwaarden niet of nauwelijks worden gelezen. Dat is wettelijk gezien echter geen beletsel. Een wederpartij is namelijk ook gebonden aan algemene voorwaarden als duidelijk is dat zij de inhoud ervan niet kent.

Concluderend kan worden gesteld dat in de meeste gevallen algemene voorwaarden van toepassing zijn. Dit betekent echter niet dat daarmee de kous af is. De wetgever heeft namelijk ingezien dat door een snelle toepassing en de wetenschap dat algemene voorwaarden toch niet worden gelezen misbruik op de loer kan liggen. Daarom bestaan er ruime mogelijkheden om achteraf actie te ondernemen tegen algemene voorwaarden. Deze mogelijkheden worden in een volgend K-actueel besproken.